Aangepast tuinieren
voor stijve harken
De eenvoud van de “Krattentuin”
Als tuinuitvinder ben ik het gelukkigst met hele eenvoudige zaken die iedereen kan toepassen. Daar wordt ik niet rijk mee. Dat schijnt alleen mogelijk te zijn met ingewikkelde zaken. Bij mij is het eenvoud waar ik op kick. Zo heb ik gezocht naar oplossingen voor mensen die niet kunnen bukken. Mijn vriendin Berthy van 75 jaar heeft altijd veel plezier met haar tuin gehad. Maar sinds een jaar lijdt ze aan duizelingen waardoor ze haar geliefde tuinwerk uit haar hoofd moest zetten.
Ik was thuis met die zwarte kratten in de weer waarin ik allerlei potplanten had vervoerd. En ineens was die ingeving daar. Als ik nu eens direct in zo’n hoge krat zou kunnen zaaien en planten? Waarvoor had ik dat nooit gezien? Het leek mij zo eenvoudig!
Dan zouden we immers onze tuin op iedere gewenste hoogte kunnen stapelen?!
We kunnen we dan de uitgebloeide kratten achteruit zetten of de bollenkrat na de bloei op een stil plekje laten uitgroeien! Stel je voor! dat we in een border wat met kleuren en combinaties zouden willen experimenteren. Je tilt er gewoon een kratje rode of een kratje blauwe planten tussen. En wellicht kunnen we in de moestuin aardappels makkelijker rooien door het kratje aardappelplanten domweg om te gooien? Nu kunnen we ook gemakkelijk in een krat de samenstelling van je grond variëren. Kalkgrond voor de mediterrane kruiden, bemeste grond voor de sla en arm zand voor wilde planten. Talloze mogelijkheden! Maar daarmee experimenteren de liefhebbers maar. Ik ben als een kind zo blij met mijn vinding en Berthy kan nog jaren vooruit.
De mobiele tuin.
Deze krattentuin zou mijn vriendin Berthy ook mee kunnen nemen als ze moet verhuizen naar een aangepaste woning!
Dan moet zo’n krat natuurlijk niet te zwaar zijn. Hoe zou ik die kratten licht kunnen houden? Kleikorrels? Daar zou ik tweede hands bij zo’n bloemist voor hydrocultuur wel aan kunnen komen. Maar op mijn weg naar mijn vriendin,die ik inmiddels een krattentuin had beloofd, kwam ik in een park bergen houtsnippers tegen. Ik heb toen maar gelijk wat kratten gevuld. Nu zijn de bovenste kratten, waar ze in zaait en plant voor de helft gevuld met houtsnippers met daarop lichte potgrond .
En zó bleef de hoge zwarte krat voor een normaal mens te tillen.
En zo staan langs Berthy’s tuinpaadje een serie van 18 kratten opgesteld, drie kratten hoog, dus 6 kratten om in te zaaien en te planten. Daaronder staan nog wat met grond gevulde kratten te wachten op hun beurt, als de bovenste krat uitgebloeid of geoogst is.
De kratten zelf hebben we aan het zicht onttrokken door wat schorsmatten van de bouwmarkt. Matten die doorgeknipt precies de hoogte hadden van drie kratten.
En je kunt je niet voorstellen hoe blij Berthy is met zo’n eenvoudige oplossing!
Aangepaste groentetuin:
Een paar jaar geleden kreeg ik ook een vraag om een groentetuin aan te passen aan de beperkingen van de ouderdom. De eigenaren waren op leeftijd maar wilden dolgraag blijven tuinieren.
Ik heb de paden, ontworpen als een ‘rondweg’, 30 cm diep uitgegraven en zó breed gemaakt dat er twee mensen makkelijk naast elkaar konden lopen. Er zou dan altijd ook een rolstoel doorheen kunnen.
Bij het uitgraven van die paden heb ik de rijke bovengrond zoveel mogelijk boven gelaten. Via een bedrijf, dat voor de gemeente bestratingswerk verrichtte, hebben we een hele partij oude stoeptegels laten komen. De grond moest immers vast gehouden worden achter stapelmuurtjes.
Met een stevige tik op de rand laat zich zo’n tegel makkelijk door midden slaan. Ik had berekend dat we per strekkende meter stapelmuur 24 halve tegels van 6cm dik nodig hadden. Die tegels legden we in verband en afwisselend of wel: een laag met de breukzijde, en een laag met de gladde kant naar buiten. Dat gaf een mooi ‘natuursteen’ effect. Zo’n muurtje werd afgedekt met een hele tegel zodat men langs het hele pad makkelijk zittend kon werken. Deze keermuurtjes helden iets naar achteren zodat het regenwater tussen de stenen liep. Ook lieten we her en der wat gaten als holletje voor padden en kikkers. Op verschillende plekken in de tuin werden er ook trapjes gemaakt zodat men veilig op de verhoogde bedden kon komen.
Hoewel ik nu voor de paden zou kiezen voor een hardere ondergrond van mijnsteen of gewoon voor een vastgelopen zandpad, hebben we in die tuin toen antiworteldoek neergelegd en met schors bedekt. Het nadeel is dat schors op den duur vergaat en voor ouderen wat moeilijk beloopbaar is. Laat staan dat een rolstoel er makkelijk doorheen komt.
Bij mijn zoektocht in de literatuur bij tuinen voor gehandicapten en op internet onder “aangepast tuinieren” ben ik een paar interessante dingen tegen gekomen die ik in dit verband maar gelijk met jullie wil delen.
Het boekje: “De tuin te lijf” Tuinieren met visueel gehandicapten.
Het 104 pagina’s tellende boek is in maart 1998 verschenen en verkrijgbaar via Bartimeus in Zeist ( www.bartimeus.nl <http://www.bartimeus.nl/> ). Geillustreerd met kleurenfoto’s.
“’Tastbaar Groen” Tuinieren voor mensen met een visuele handicap en voor alle andere mensen die soms ziende blind zijn. Door Hans Schuman ISBN 90 6255802X Uitgeverij Terra.
“Aangepast tuinieren” – tuinbewerking met lichaamsbeperking
Uitgever: Consulentschap Tuinaanleg en Onderhoud – Wageningen 1980
Prijs: 4.00 (exclusief verzendkosten )
Stichting Gehandicaptentuin, Majoor van Swietenlaan 1b, Frederiksoord Telefoon 0521-28 12 25 info@gehandicaptentuin.nl voor blinden, stoklopers en rolstoelers. www.gehandicaptentuin
www.detuinwinkel.nl
Tuingereedschap voor stramme spieren
Zij schrijven:
Soms gaat bukken wat moeilijker, hebben de handen niet zo veel kracht meer, of is het moeizaam om de polsen te draaien. Niet zo leuk wanneer je van tuinieren houdt. Inmiddels zijn er aardig wat aangepaste tuingereedschappen uitgevonden.
Zo zijn er snoeischaren waarbij één van de handvatten kan meedraaien met de hand, waardoor er minder kracht gezet hoeft te worden. Er zijn verschillende gereedschappen waarmee staand of zittend gewerkt kan worden. Bestaan er al lang tweewielige kruiwagens waarmee het echt een stuk makkelijker kruien is dan met een kruiwagen met één wiel. En er zijn gereedschappen van Easi-Grip waarbij de pols en de handen ontlast worden. Dit laatste aangepaste tuingereedschap zorgt ervoor dat hand en pols bij het tuinieren in een natuurlijke positie blijven en kramp wordt voorkomen. Daarnaast verzekert het materiaal een vaste grip, het heft bestaat uit een zacht rubberachtig plastic. Alle Easi-Grip tuingereedschappen kunnen worden gebruikt met de armsteun.
www.peta-uk.com
“Gehandicapten en bejaarden in tuin en tuinbouw: aangepast tuinieren” door Herman H. Berteler,
“Landscape design voor elderly & disabled people” by Jane Stoneham and Peter Thoday isbn 1 85341 0330
Oproep: Mocht U nog een goed boekje op dit gebied weten schrijf of mail dat dan naar: Hans Carlier, Stokebrand 233, 7206EE Zutphen carlier@daxis.nl
De Gezondheidstuin 