|
|
21 aug
|
|
21 aug
21 aug
21 aug
Voorbeelden van goed eetbare planten
Een selectie uit de permacultuur eetbare planten database….
(als er niets bijstaat kunnen de betreffende plantendelen zowel rauw, gekookt/roergebakken gegeten worden):
Dropplant – Agastache foeniculum: de (jonge) blaadjes smaken naar drop/anijs
Daslook – Allium ursinum: de bladeren smaken naar knoflook maar zouden niet de voor knoflook typerende slechte adem geven.
Vaste ui – Allium cepa ‘Perutile’: bladeren en bollen. Het is alleen ook een slakkenlekkernij
Wilde kool – Brassica oleracea: kort levende vast plant, bladeren te gebruiken als kool
Brassica oleracea ‘Tree Collards’: vaste koolachtige, tot 2m. hoogte, bladeren eetbaar als kool
Cichorei – Cichorium intybus: bladeren voor wintersalade, ietsje bitter maar erg gezond. Cichorei kan ook goed als mineralenpomp gebruikt worden.
Aardpeer – Helianthus tuberosus: knollen. Kan in de winter geoogst worden. Heeft woekerende neigingen. Er blijven zelfs na oogsten altijd wel een paar knolletjes over die voor de oogst van het volgende jaar zorgen.
Daglelie – Hemerocallis sp.: bloemen rauw, jonge lentescheuten gekookt en de knollen gekookt.
Citroenmelisse – Melissa officinalis: bladeren voor salades of thee
Roze winterpostelein – Montia sibirica: bladeren en bloemen voor in salades
Roomse kervel – Myrrhis odorata: bladeren smaken zoet, voor in salades
Rabarber – Rheum rhaponticum, R. Undulatum: bladstelen, bevat oxaalzuur dus met mate eten. Minste oxaalzuur als stengels tussen de 10 en 35 dagen oud zijn. Meeste oxaalzuur zit onder in de stengel bij het voetje, dus hierboven afsnijden.
Kleine pimpernel – Sanguisorba minor: bladeren smaken als komkommer, voor in salades
Smeerwortel – Symphytum officinalis, S. x uplandicum: jonge bladeren met mate eten
Viooltje – Viola sp.: bloemen en bladeren
Wanneer we een- en tweejarigen gebruiken is het handig om te kiezen voor soorten die sterk zijn, lang geoogst kunnen worden of zichzelf goed uitzaaien. Dit bespaart ons werk. Enkele voorbelden hiervan zijn.
Warmoes – Beta vulgaris: bladeren kunnen hele jaar geoogst. Sterke plant, weinig ziekten.
Komkommerkruid – Borago officinalis: bladeren en bloemen in salades, smaken naar komkommer
Goudsbloem – Calendula officinalis: bloemen in salades. Bloemen trekken ondere andere de nuttige zweefvliegen aan. Wortels zouden aaltjes verdrijven.
Winterpostelein – Claytonia perfoliata: wintergroene saladeplant
Rucola/Zwaardherik – Eruca vesicari: bloemen en bladeren
Zonnebloem – Helianthus annuus: zaden
Lupine – Lupinus albus ‘Kiev’, L. mutabilis: zaden 12-24 uur wellen en een paar keer water verversen om de bittere giftige alkaloïden te verwijderen. Kunnen net als sojabonen gebruikt worden. Stikstof bindend.
Pastinaak – Pastinaca sativa: witte wortelen kunnen in winter geoogst.
Postelein – Portulaca oleracea: bladeren en zaden in salades
Veldsla – Valeriana locusta: wintergroene saladeplant
Rode tuinmelde – Atriplex hortensis subsp. rubra: bladeren: bladeren in salade
Bomen/struiken:
Krenteboom – Amelanchier lamarckii: donkere bessen. A. alnifolia is een kleine struik, maximaal 2mtr, met grote vruchten.
Erwtenstruik – Caragana arborescens: rijpe zaden eetbaar, eiwitrijk, koken net als bonen, jonge peulen als groente gebruiken, blauwe verf van de bladeren, stikstofbindend
Berberis sp.: bessen. Cultivars met goede vruchten: Berberis aristata, B. buxifolia (B. b. ‘Nana’ geeft vrijwel geen vruchten), B. darwinii heeft de beste vruchten!, B. x lologensis (‘Mystery Fire’ is erg productief) vrucht ljjkt op B. darwinii.
Hazelnoot – Corylus avellana: noten
Crataegus schraderiana, C. pensylvanica:vruchten
Kweepeer – Cydonia oblonga: vruchten , gekookt te gebruiken voor o.a. jam.
Olijfwilg – Eleagnus macrophylla, E. x ebbingei: vruchten. Stikstof bindend
Mahoniestruik – Mahonia aquifolium: vruchten. Hoe langer de vruchten hangen hoe beter de smaak. Kan in begin laxerend zijn. Andere Mahonia’s hebben ook eetbare vruchten
Mispel – Mespilus germanica: vruchten. Pas als de vruchten helemaal bruin zijn en bijna rot worden zijn ze lekker.
Rozen – Rosa sp.: bloemen en bottels. Pas op alleen het vruchtvlees, de buitenkant van de bottel, is eetbaar, de zaden daarbinnen bevatten vaak irriterende haartjes.
Vlierbes – Sambucus nigra: bloemen en bessen
Winterlinde – Tilia cordata: jonge bladeren
Bieslook Allium schoenoprasum |
Kruidlaag, bijenplant, bloemen, groentes, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, |
Boerenkool Brassica oleracea laciniata |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Boomui Allium cepa viviparum |
Kruidlaag, bijenplant, geneeskrachtig, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Brandnetel groot/klein Urtica dioica/urens |
Kruidlaag, geneeskrachtig, groentes, inheems, omheining, verwerkt eetbaar, vlinderplant, | |
Citroenmelisse Melissa officinalis |
Kruidlaag, bijenplant, geneeskrachtig, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, vlinderplant, | |
Courgette Cucurbita pepo |
Kruidlaag, bloemen, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Doperwt Pisum sativum |
Kruidlaag, groenbemester, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Echte tijm Thymus vulgaris |
Kruidlaag, bijenplant, geneeskrachtig, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, vlinderplant, | |
Goudsbloem Calendula officinalis |
Kruidlaag, bijenplant, bloemen, geneeskrachtig, groentes, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Koriander Coriandrum sativum |
Kruidlaag, bijenplant, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, |
Kruizemunt Mentha spicata |
Kruidlaag, geneeskrachtig, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Maarts viooltje Viola odorata |
Kruidlaag, geneeskrachtig, inheems, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Muskuskaasjeskruid Malva moschata |
Kruidlaag, bijenplant, bloemen, geneeskrachtig, groenbemester, groentes, inheems, kruiden, vers eetbaar, | |
Nieuw-Zeelandse spinazie Tetragonia expansa |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, |
Oregano Origanum vulgare |
Kruidlaag, bijenplant, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, vlinderplant, | |
Paardebloem Taraxacum officinale |
Kruidlaag, bijenplant, geneeskrachtig, groentes, inheems, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Pepermunt Mentha x piperita |
Kruidlaag, bijenplant, geneeskrachtig, inheems, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Peterselie Petroselinum crispum |
Kruidlaag, geneeskrachtig, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, |
Peultjes Pisum sativum |
Kruidlaag, groenbemester, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Pluksla Lactuca sativa var crispa |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, |
Polei Mentha pulegium |
Kruidlaag, geneeskrachtig, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar | |
Postelein Portulaca oleracea |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Prei Allium porrum |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Raapstelen Brassica rapa |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, |
Rabarber Rheum rhabarbarum |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Roomse kamille Anthemis nobilis |
Kruidlaag, geneeskrachtig, inheems, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Roomse kervel Myrrhis odorata |
Kruidlaag, geneeskrachtig, groentes, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Rozemarijn Rosmarinus officinalis |
Kruidlaag, geneeskrachtig, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, vlinderplant, | |
Rucola Eruca sativa |
Kruidlaag, bijenplant, groentes, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, |
Salie Salvia officinalis |
Kruidlaag, geneeskrachtig, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, vlinderplant, | |
Snijbiet Beta vulgaris cicla |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Snijselderij Apium graveolens secalinum |
Kruidlaag, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Snijsla Lactuca sativa |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, | |
Sperzieboon Phaseolus vulgaris |
Kruidlaag, groenbemester, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Spinazie Spinacia oleracea |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, |
Spinaziezuring Rumex patientia |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Teunisbloem Oenothera biennis |
Kruidlaag, bijenplant, bloemen, geneeskrachtig, groentes, inheems, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, vlinderplant, | |
Tuinkers Lepidium sativum |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Tuinmelde Atriplex hortensis |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Veldsla Valerianella locusta |
Kruidlaag, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Veldzuring Rumex acetosa |
Kruidlaag, geneeskrachtig, groentes, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, vlinderplant, |
Venkel Foeniculum vulgare |
Kruidlaag, bijenplant, geneeskrachtig, groentes, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, vlinderplant, | |
Wilde tijm Thymus serpyllum |
Kruidlaag, bijenplant, geneeskrachtig, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Winterkers Barbarea vulgaris |
Kruidlaag, bijenplant, groentes, vers eetbaar, | |
Winterpostelein Claytonia perfoliata |
Kruidlaag, geneeskrachtig, groentes, vers eetbaar, verwerkt eetbaar, | |
Zevenblad Aegopodium podagraria Kruidlaag, bijenplant, geneeskrachtig, groentes, inheems, kruiden, vers eetbaar, verwerkt eetbaar,
|
||
|
20 aug
20 aug
Medicijnwiel leggenHet leggen van het medicijnwiel is onderdeel van een compleet ritueel van Tara voor Beltane en de Maan van het Ontwaken. Het is een eerbetoon áán en bekrachtiging van alle natuurkrachten om ons heen. Het medicijnwiel is een cirkel van kennis, die het geheel en de volledigheid van het leven omvat. In de meest oorspronkelijke vorm is het medicijnwiel een cirkel met daarin een kruis, ook wel het Keltische kruis genoemd. De punten van het kruis zijn de toegangspoorten tot de paden die naar het centrum leiden, naar het punt van volledig evenwicht en volledige heelheid.
Het medicijnwiel en de betekenis van de 36 stenen Het medicijnwiel symboliseert de kringloop van het leven en de schepping. De 36 stenen hebben hun eigen plek en betekenis in het wiel.
Een medicijnwiel leggen in de natuur heeft een zeer krachtige werking en het wiel werkt helend voor de mensen die aanwezig zijn. Het is een zeer krachtig ritueel en daarom alleen geschikt voor mensen die ervaring hebben met rituelen en de energie daarvan. |
|
Recepten |
|
|
|
© 2002-2006 femtopia | www.femtopia.nl |
18 aug
Aangepast tuinieren
voor stijve harken
De eenvoud van de “Krattentuin”
Als tuinuitvinder ben ik het gelukkigst met hele eenvoudige zaken die iedereen kan toepassen. Daar wordt ik niet rijk mee. Dat schijnt alleen mogelijk te zijn met ingewikkelde zaken. Bij mij is het eenvoud waar ik op kick. Zo heb ik gezocht naar oplossingen voor mensen die niet kunnen bukken. Mijn vriendin Berthy van 75 jaar heeft altijd veel plezier met haar tuin gehad. Maar sinds een jaar lijdt ze aan duizelingen waardoor ze haar geliefde tuinwerk uit haar hoofd moest zetten.
Ik was thuis met die zwarte kratten in de weer waarin ik allerlei potplanten had vervoerd. En ineens was die ingeving daar. Als ik nu eens direct in zo’n hoge krat zou kunnen zaaien en planten? Waarvoor had ik dat nooit gezien? Het leek mij zo eenvoudig!
Dan zouden we immers onze tuin op iedere gewenste hoogte kunnen stapelen?!
We kunnen we dan de uitgebloeide kratten achteruit zetten of de bollenkrat na de bloei op een stil plekje laten uitgroeien! Stel je voor! dat we in een border wat met kleuren en combinaties zouden willen experimenteren. Je tilt er gewoon een kratje rode of een kratje blauwe planten tussen. En wellicht kunnen we in de moestuin aardappels makkelijker rooien door het kratje aardappelplanten domweg om te gooien? Nu kunnen we ook gemakkelijk in een krat de samenstelling van je grond variëren. Kalkgrond voor de mediterrane kruiden, bemeste grond voor de sla en arm zand voor wilde planten. Talloze mogelijkheden! Maar daarmee experimenteren de liefhebbers maar. Ik ben als een kind zo blij met mijn vinding en Berthy kan nog jaren vooruit.
De mobiele tuin.
Deze krattentuin zou mijn vriendin Berthy ook mee kunnen nemen als ze moet verhuizen naar een aangepaste woning!
Dan moet zo’n krat natuurlijk niet te zwaar zijn. Hoe zou ik die kratten licht kunnen houden? Kleikorrels? Daar zou ik tweede hands bij zo’n bloemist voor hydrocultuur wel aan kunnen komen. Maar op mijn weg naar mijn vriendin,die ik inmiddels een krattentuin had beloofd, kwam ik in een park bergen houtsnippers tegen. Ik heb toen maar gelijk wat kratten gevuld. Nu zijn de bovenste kratten, waar ze in zaait en plant voor de helft gevuld met houtsnippers met daarop lichte potgrond .
En zó bleef de hoge zwarte krat voor een normaal mens te tillen.
En zo staan langs Berthy’s tuinpaadje een serie van 18 kratten opgesteld, drie kratten hoog, dus 6 kratten om in te zaaien en te planten. Daaronder staan nog wat met grond gevulde kratten te wachten op hun beurt, als de bovenste krat uitgebloeid of geoogst is.
De kratten zelf hebben we aan het zicht onttrokken door wat schorsmatten van de bouwmarkt. Matten die doorgeknipt precies de hoogte hadden van drie kratten.
En je kunt je niet voorstellen hoe blij Berthy is met zo’n eenvoudige oplossing!
Aangepaste groentetuin:
Een paar jaar geleden kreeg ik ook een vraag om een groentetuin aan te passen aan de beperkingen van de ouderdom. De eigenaren waren op leeftijd maar wilden dolgraag blijven tuinieren.
Ik heb de paden, ontworpen als een ‘rondweg’, 30 cm diep uitgegraven en zó breed gemaakt dat er twee mensen makkelijk naast elkaar konden lopen. Er zou dan altijd ook een rolstoel doorheen kunnen.
Bij het uitgraven van die paden heb ik de rijke bovengrond zoveel mogelijk boven gelaten. Via een bedrijf, dat voor de gemeente bestratingswerk verrichtte, hebben we een hele partij oude stoeptegels laten komen. De grond moest immers vast gehouden worden achter stapelmuurtjes.
Met een stevige tik op de rand laat zich zo’n tegel makkelijk door midden slaan. Ik had berekend dat we per strekkende meter stapelmuur 24 halve tegels van 6cm dik nodig hadden. Die tegels legden we in verband en afwisselend of wel: een laag met de breukzijde, en een laag met de gladde kant naar buiten. Dat gaf een mooi ‘natuursteen’ effect. Zo’n muurtje werd afgedekt met een hele tegel zodat men langs het hele pad makkelijk zittend kon werken. Deze keermuurtjes helden iets naar achteren zodat het regenwater tussen de stenen liep. Ook lieten we her en der wat gaten als holletje voor padden en kikkers. Op verschillende plekken in de tuin werden er ook trapjes gemaakt zodat men veilig op de verhoogde bedden kon komen.
Hoewel ik nu voor de paden zou kiezen voor een hardere ondergrond van mijnsteen of gewoon voor een vastgelopen zandpad, hebben we in die tuin toen antiworteldoek neergelegd en met schors bedekt. Het nadeel is dat schors op den duur vergaat en voor ouderen wat moeilijk beloopbaar is. Laat staan dat een rolstoel er makkelijk doorheen komt.
Bij mijn zoektocht in de literatuur bij tuinen voor gehandicapten en op internet onder “aangepast tuinieren” ben ik een paar interessante dingen tegen gekomen die ik in dit verband maar gelijk met jullie wil delen.
Het boekje: “De tuin te lijf” Tuinieren met visueel gehandicapten.
Het 104 pagina’s tellende boek is in maart 1998 verschenen en verkrijgbaar via Bartimeus in Zeist ( www.bartimeus.nl <http://www.bartimeus.nl/> ). Geillustreerd met kleurenfoto’s.
“’Tastbaar Groen” Tuinieren voor mensen met een visuele handicap en voor alle andere mensen die soms ziende blind zijn. Door Hans Schuman ISBN 90 6255802X Uitgeverij Terra.
“Aangepast tuinieren” – tuinbewerking met lichaamsbeperking
Uitgever: Consulentschap Tuinaanleg en Onderhoud – Wageningen 1980
Prijs: 4.00 (exclusief verzendkosten )
Stichting Gehandicaptentuin, Majoor van Swietenlaan 1b, Frederiksoord Telefoon 0521-28 12 25 info@gehandicaptentuin.nl voor blinden, stoklopers en rolstoelers. www.gehandicaptentuin
www.detuinwinkel.nl
Tuingereedschap voor stramme spieren
Zij schrijven:
Soms gaat bukken wat moeilijker, hebben de handen niet zo veel kracht meer, of is het moeizaam om de polsen te draaien. Niet zo leuk wanneer je van tuinieren houdt. Inmiddels zijn er aardig wat aangepaste tuingereedschappen uitgevonden.
Zo zijn er snoeischaren waarbij één van de handvatten kan meedraaien met de hand, waardoor er minder kracht gezet hoeft te worden. Er zijn verschillende gereedschappen waarmee staand of zittend gewerkt kan worden. Bestaan er al lang tweewielige kruiwagens waarmee het echt een stuk makkelijker kruien is dan met een kruiwagen met één wiel. En er zijn gereedschappen van Easi-Grip waarbij de pols en de handen ontlast worden. Dit laatste aangepaste tuingereedschap zorgt ervoor dat hand en pols bij het tuinieren in een natuurlijke positie blijven en kramp wordt voorkomen. Daarnaast verzekert het materiaal een vaste grip, het heft bestaat uit een zacht rubberachtig plastic. Alle Easi-Grip tuingereedschappen kunnen worden gebruikt met de armsteun.
www.peta-uk.com
“Gehandicapten en bejaarden in tuin en tuinbouw: aangepast tuinieren” door Herman H. Berteler,
“Landscape design voor elderly & disabled people” by Jane Stoneham and Peter Thoday isbn 1 85341 0330
Oproep: Mocht U nog een goed boekje op dit gebied weten schrijf of mail dat dan naar: Hans Carlier, Stokebrand 233, 7206EE Zutphen carlier@daxis.nl